به گزارش قدس آنلاین، درحالی که امروز قرار است اعضای کمیته پنج‌جانبه متشکل از عربستان، مصر، فرانسه ، قطر و آمریکا برای بررسی بحران سیاسی لبنان نشستی را در دوحه برگزار کنند، روزنامه الاخبار در گزارشی اعلام کرد، بین از دست رفتن ابتکار فرانسه و عدم همکاری عربستان با فرانسوی‌ها و نارضایتی ریاض از دوحه در پرونده لبنان، اطلاعاتی از نشست کمیته پنج‌جانبه در قطر به بیرون درز کرده است.

مانع‌ترشی آمریکا در روند حل بحران سیاسی لبنان

بر اساس این گزارش، آمریکا سطح نمایندگی خود را در نشست کمیته مذکور کاهش داده و به جای «باربرا لیو» معاون وزیر خارجه این کشور در امور خاورمیانه، «ایثون گلدریچ» دستیار وی را به این نشست می‌فرستد. این نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها تمایلی به حل بحران سیاسی لبنان ندارند و ترجیح می‌دهد خلأ ریاست جمهوری این کشور همچنان ادامه داشته باشد.

منابع آگاه لبنانی به الاخباراعلام کردند، در حالی که اطلاعات جدیدی از سفر دوم «ژان ایو لودریان» نماینده ویژه رئیس جمهوری فرانسه به بیروت در دسترس نیست، اکثر تحلیل‌ها نشان می‌دهد که با توجه به بی‌میلی اغلب بازیگران خارجیِ عرصه لبنان برای رسیدگی به بحران ریاست‌جمهوری این کشور، رسیدن به یک راهکار واقعی درباره این پرونده در حال حاضر دور از انتظار است.

دامن زدن اروپا به بحران‌های پیچیده لبنان

به گفته منابع مذکور، در میان بحران‌های درهم تنیده لبنان، تصمیم اخیر پارلمان اروپا در دوازدهم ماه جاری میلادی برای تصویب قطعنامه‌ای متشکل از چندین بند جنجالی علیه لبنان همچون نفتی روی آتش بحران‌های این کشور بود و رسیدن به راهکارهای موثر جهت حل این بحران‌ها را بسیار دشوار می‌کند. در بند اول این قطعنامه آمده است که «احزاب مسلح در لبنان مسئول مانع‌تراشی در روند دموکراسی و قانون اساسی این کشور هستند و این احزاب باید خلع سلاح شوند».

روشن است که غربی‌ها از درج این بند در قطعنامه مذکور مستقیما قصد هجمه علیه حزب‌الله را دارند؛ به ویژه در شرایطی که اوضاع در مرزهای لبنان و فلسطین اشغالی ملتهب بوده و صهیونیست‌ها از ترس پاسخ حزب‌الله به تجاوزات آنها، دست به دامن سازمان ملل و طرف‌های بین‌المللی شده‌اند.

در قطعنامه مذکور همچنین مسئولیت بحران اقتصادی و مالی لبنان و خلأ سیاسی این کشور به شکل یکجانبه به مسئولان لبنانی نسبت داده شده و اشاره‌ای به مداخلات خارجی و به ویژه تحریم‌های آمریکا نشده است. اما بند ۱۳ قطعنامه‌ای که پارلمان اروپا قصد تصویب آن را دارد مربوط به حمایت از ابقای آوارگان سوری در لبنان بوده و اروپایی‌ها با ادعای اینکه شرایط لازم برای بازگشت داوطلبانه آوارگان سوری به مناطق پاکسازی شده سوریه وجود ندارد، خواستار جلوگیری از بازگشت آنها شدند.

تهدیدات و فشارهای غرب بر لبنان در پرونده آوارگان سوری

منابع آگاه از فضای پرونده آوارگان سوری در لبنان به ابعاد خارجی قطعنامه مذکور پارلمان اروپا اشاره و اعلام کردند که این اقدام غرب در چارچوب ارسال پیام‌های هشداردهنده برای لبنان است با این مضمون که حق تقویت روابط با سوریه را ندارد و بیروت نباید وارد روند سایر پایتخت‌های عربی برای بهبود روابط با دمشق شود.

این منابع تصریح کردند، برخی طرف‌های مربوطه در داخل لبنان این پیام غربی‌ها را به خوبی دریافت کردند و به همین دلیل خود را از پرونده آوارگان کنار کشیدند تا مسئولیتی متوجه آنها نباشد.  نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که حل پرونده آوارگان سوری با همکاری لبنان از نظر اروپایی‌ها به معنای مشارکت بیروت در روند بازگرداندن جایگاه عربی و منطقه‌ای دمشق به آن و دور زدن قانون سزار (تحریم‌های آمریکا علیه سوریه) می‌باشد.

منابع مذکور در این زمینه به  اقدام «عبدالله بوحبیب» وزیر خارجه در دولت موقت لبنان اشاره و تاکید کردند که کناره‌گیری بوحبیب از ریاست کمیته وزارتیِ مسئول پیگیری پرونده بازگشت آوارگان سوری به بهانه سفرهای مکرر، درواقع تعبیری از موضع واقعی دولت پیشبرد امور لبنان در برابر پرونده آوارگان بوده و پیش از این نیز «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر دولت موقت چندین بار از تشکیل کمیته ویژه رسیدگی به پرونده آوارگان سوری طفره رفته و تسلیم مواضع غرب شده بود.

بر اساس این گزارش تعلل در تعیین تاریخ سفر کمیته وزیران لبنان به دمشق و نادیده گرفتن درخواست‌های مربوطه برای تشکیل جلسه اضطراری شورای وزیران بعد از اعلام قطعنامه پارلمان اروپا برای ابقای آوارگان سوری در لبنان، همگی بیانگر آن است که لبنانی‌ها مدیریت درستی در این پرونده ندارند و علت اصلی این امر، تسلیم شدن برخی مقامات در برابر خواسته‌های غرب است.

منابع وزارتی لبنان در این راستا گزارش دادند که هیچ یک از مقامات لبنانی و در راس آنها شخص نجیب میقاتی نمی‌خواهند مسئولیت پرونده آوارگان را بر عهده بگیرند و آنچه که امروز در این زمینه رخ می‌دهد درواقع فرار سیاسی از یک مسئولیت تاریخی و ملی است. اطلاعات نشان می‌دهد که مسئولان لبنانی از جمله میقاتی از جانب اروپا تحت فشار شدید قرار دارند و غرب آنها را تهدید کرده که در صورت اقدام برای بازگرداندن آوارگان سوری، تحت تحریم‌های سخت قرار می‌گیرند. به همین دلیل هیچ یک از آنها نمی‌خواهند مسئولیت این پرونده را بر عهده بگیرند.

این منابع افزودند، پرونده آوارگان برای دولت‌های غربی که اکنون غرق بحران اوکراین هستند یک کابوس بزرگ محسوب می‌شود و بر همین اساس «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا لبنان را تهدید کرده و آن را برای جلوگیری از بازگشت آوارگان سوری تحت فشار قرار داده است.جوزپ بورل دو سال قبل نیز به لبنان هشدار داده بود که گزینه تحریم روی میز و در دست بررسی است.

هفته گذشته «تیری ماریانی» نماینده فرانسه در پارلمان اروپا اعلام کرد که پارلمان اروپا با رای اکثریت قطعنامه حمایت از ابقای پناهندگان سوری در لبنان را تصویب می‌کند و این تصمیم را از طریق یک پیام ویدئویی به لبنانی‌ها ابلاغ کرده است.

 درحالی که اواخر ۲۰۲۲ اولین مرحله طرح بازگشت داوطلبانه آوارگان سوری از لبنان وارد فاز اجرایی شده و طی آن ۲ گروه از آنها در امنیت کامل و در میان استقبال مقامات سوری به کشورشان برگشتند و تحت حمایت قرار گرفتند، تحرکاتی که سازمان ملل با همکاری غرب و برخی طرف‌های داخلی لبنان انجام داده مانع از تکمیل این طرح می‌شود.

کمیساریای عالی پناهندگان در سازمان ملل و نمایندگی آن در لبنان بارها اعلام کرده که با بازگشت آوارگان سوری مخالف است. این کمیساریا و همچنین دیگر نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد بیانیه‌های هشدارآمیزی نیز با این مضمون که «سوریه برای بازگشت آوارگان، امن نیست» صادر کرده و در تلاش برای تحریک پناهجویان سوری به ماندن در لبنان هستند.